امروز یکشنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۳
header-logo
اماکن تاریخی و دیدنی

زیارتگاه چَک ‌چَک

زیارتگاه چَک ‌چَک که با نام‌هایی همچون پیر سبز و چک چکو نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی استان یزد در شهرستان اردکان است که زرتشتیان سراسر جهان، عاشق این زیارتگاه هستند و از آن به‌عنوان نمادی از اتحاد جامعه زرتشتیان یاد می‌کنند. جالب اینکه می‌گویند چكیدن قطره‌های آب از دیواره و سقف این محل باعث شده است که آن را چک چک بنامند. در واقع، در دیواره سنگی یک طرف این زیارتگاه محلی وجود دارد كه گیاهانی مثل مورد، پرسیاوشان و انجیر كوهی روییده است و آب از شكاف سنگ‌ها بیرون می‌آید و در حوض سنگی زیر آن جمع می‌شود.

دربند صدرالفضلاء

دربند صدرالفضلاء مربوط به دوره قاجار است و در اردکان، محله چرخاب واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۶۲۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دربند صدرالفضلا با قرار گرفتن چهار غرفه‌ی کوچک در چهار گوشه‌ی آن، از شکل مربع به شش ضلعی تبدیل گردیده و با ستون‌ها و سرستون‌هایی نماسازی شده است. قوس‌های آجری نیز به سبک حسینیّه‌ها در دو طرف آن کار شده است. ویژگی متفاوت این دربند روباز بودن آن است که از آثار دوران قاجار است

.

برج علی بیک

شهرستان اردکان در دوره قاجار ۱۲ دروازه ورودی داشته است که به جز دروازه میرصالح بقیه برج‌ها تک برج بوده‌اند، تمامی دروازه‌های شهر دو برجی بوده است که از آنها تنها چهار برج باقی مانده است.

برج علی بیک متعلق به دروازه علی بیک شهرستان اردكان است که تنها یک برج باقی مانده از آن چهار برج است و برج مجاور آن در طی سالها از بین رفته است واین برج در سال ۱۳۷۳تعمیر و مرمت شد.

این برج به ارتفاع بیش از ۱۲متر در محله علی بیک اردکان واقع شده و به بافت نمای دیگر داده است. برج کاملا از خشت ساخته شده و قطر داخلی آن ۲۰/۳ و قطر خارجی آن ۴۰/۴ متر است.خانه نگهبان و آب انبار کنار آن که در فاصله صد متری از آن واقع شده نيز از بناهای وابسته به برج است.

نمای برج کاملا از خشت با نقش‌های چلیپا، سر پیکان و سورمه دان ایستاده اجرا شده است.

بازار چارسوق

ین بازار سر پوشیده با قدمت ۴۰۰ ساله خود در بافت تاریخی اردکان قرار دارد. راسته یک کیلومتری بازار چارسوق (چهارسوق) از بازار نو شهر شروع می‌شود و انتهای آن به کوشکنو می‌رسد. این بازار (چهارسوق) که تاریخچه‌ی معماری آن به دوره صفویه باز می‌گردد، زمانی زینت‌بخش شهر اردکان و در میان اهالی این شهر به بازار زرگرها معروف بوده است. پس از گشت‌وگذار در شهر اردکان سری به بازار چارسوق (چهارسوق) بزنید. امروزه از بازمانده این بازار، تنها دو راسته کوچک با چند بنای اطرافش نمایان است. واژه چارسوق و چارسوی، به محلّی گفته می‌شود که در چهار طرف آن بازار قرار داشته باشد اما در اینجا کلمه چهارسوق صحیح است چرا که معنایِ محل تلاقی دو بازار را می دهد و بازار چهارسوق اردکان نیز همین گونه است

ساباط

معماری ایرانی همواره پر از زیبایی و رمز و راز بوده است. زیبایی آن که کاملا مشخص است و حرفی در آن نیست اما درباره پر رمز و راز بودن آن، حرف‌های زیادی برای گفتن وجود دارد. ریزه‌کاری‌ها و جامع‌نگری به کار رفته شده در طراحی و فلسفه‌ای که پشت ساخت هر بخش از سازه‌ها و بناهای ایرانی وجود دارد نشان از درک عمیق معماران هنرمندی دارد که از زمانه خود بسیار پیش‌تر بوده‌اند. یکی از مصادیق این هوشمندی، ساباط است. سابات یا ساباط، معبری دالان مانند با سقف است که در مسیرهای طولانی بالای سر رهگذران قرار می‌گیرد و مانع از تابش آفتاب و آزار آنها می‌شود. ساباط بیشتر در شهرهای گرمسیری ساخته می‌شده و نمونه‌های آن را می‌توان در اردکان و کوجه های تاریخی این شهر مشاهده کرد.

بافت تاریخی زنده اردکان

بافت داخل حصار اردکان مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در اردکان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

 


 

خانه تقدیری

خانه تقدیری

این عمارت ۲۵۰ ساله در اصل خانه یک تاجر ثروتمند و مشهور در دوران قاجار بوده است. در این خانه معماری سنتی یزدی به صورت بنای چهار وجهی و اتاق‌های ۳ و ۵ دری و شیشه‌های رنگی به وضوح مشاهده می‌شود. عمارت تقدیری ۲ طبقه است و دو بخش اعیان نشین و نوکر نشین دارد. بادگیر بلند این خانه نیز زیبایی آن را بیشتر کرده است. خانه تقدیری همچنین دارای پایابی است که قنات مشهور بهاالدین از آن می‌گذرد. پایاب بخشی از رود است که در مسیر خود گود می‌شود. پایاب خانه تقدیری هوای خشک خانه را تعدیل کرده و در تابستان‌ها فضای خنک و با طراوتی به ساختمان بخشیده است. داستان تاریخی این خانه که توسط خاندان تقدیری رقم خورده قدمتی ۱۵۳ ساله دارد؛ این خانواده در دوره پهلوی از خانه آبا و اجدادی‌شان نقل مکان کردند و در سال ۱۳۷۷ خانه تقدیری به عضویت میراث فرهنگی اردکان درآمد.


 

مسجد جامع اردکان

 مسجد جامع اردکان در سال ۱۰۱۶ قمری ساخته شده که در قدمت آن به دوره صفوی برمی گردد. این مسجد حدود ۵ بار تعمیر شده است و در ورودی آن بسیار زیبا و با ارزش است و با صدها قطعه چوب پنج ضلعی که ظرافت بسیار دارد نیز ساخته شده است. بر روی این در با خط کوفی کلمات «الله» و «محمد» نوشته شده است. این مسجد جامع در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.